سوال: من یه دختر 24 ساله هستم. توبه کردم از گناهایی که قبلا مرتکب شدم و تمام سعیم هم برای گناه نکردن و نزدیکی به خدا و ائمه انجام میدم. من به خداوند حریص شدم یعنی سیراب نمیشم و هی در تلاشم که بیشتر به خدا نزدیک شم و بیشتر خدا رو مال خودم کنم چون از 23 سال غفلتم پشیمونم و به افرادی که از من سناً کوچیکترن ولی به خدا نزدیکن و مذهبین حسودیم میشه که چرا من این همه سالو از دست دادم. حریص شدم به دین و خدا عین کسی که به مال و پول حریصه. کاملاَ درک میکنم که تو وجودم انقلاب شده ولی باز راضی نیستم از خودم، حس میکنم به خدا اونقدری نزدیک نشدم هنوز فاصله دارم. این منو زجر میده و عین یه آدمی که حرص مال داره و آرامش نداره، آرامش از منم سلب شده.
یه مشکل دیگه هم که دارم و واقعاً دوست دارم حل شه. بی احترامیم به پدر و مادرمه. یعنی خیلی زود از کوره در میرم و اونموقع که کار از کار گذشته ناراحت از رفتارم هستم. و اونروز از نظر من تباه شده و انگار هیچ کار خوبی نکردم. لطفاً کمکم کنید. خیلی به کمکتون نیاز دارم.

پاسخ: بیداری و تنبه شما نسبت به دوری از گناهان و رو آوردن به بندگی و اطاعت خداوند, نعمت بزرگی است که باید قدردان آن باشید و تداوم آن را از خداوند در خواست نمایید.
این حس نارضایتی که سبب تلاش برای دستیابی به مقاماتی برتر شود, یک ویژگی مثبت است؛ چون اگر کسی از اعمال خود رضایت کامل داشته باشد همواره در همان سطح, متوقف خواهد شد. لذا از آثار مثبت و خوب راضی نشدن, حرکت و تلاش است.
اما در مورد قرب به خدا و اطاعت و عشق به او, عجله کردن کاری نادرست است. در مسیر بندگی خدا باید به تدریج و مرحله به مرحله گام برداشت و منازل قرب به حق را کم کم پیمود. این راه نورانی را باید به طور مستمر و با درایت و بصیرت طی نمود و عجله کردن و بی تابی, موجب خسته شدن و گاهی موجب گم کردن مسیر می شود.
از الطاف الهی به شما دوست عزیز این است که به خوبی دریافته اید که راه نزدیکی به خدای سبحان در گناه نکردن است. حقیقتا ًترک گناه مهم ترین عامل قرب به پروردگار است. با دقت در آیات و روایات در می یابیم که پرهیزکارترین افراد کسانی هستند که از محرمات اجتناب می کنند.
حضرت آیة الله بحجت ( رحمة الله علیه ) در پاسخ شخصی که راه قرب به خدای متعال را سؤال می کند می فرمایند : چنانچه طالب حق, صادق باشد ترک معصیت کافی و وافی است برای تمام عمر, اگر چه هزار سال باشد. (1)
غبطه خوردن به افرادی که از نظر معنوی بالاترند, نشانه داشتن ایمان و میل و گرایش به تقوا است. غبطه خوردن و سوز درونی که سبب حرکت شود بسیار خوب است. مطمئن باشید خدای سبحان وقتی بنده اش را ببیند که این چنین از درون می سوزد و از روی صداقت, طالب رسیدن به او است, یقینا ً موانع را از جلو راهش بر می دارد و او را در طی مراحل قرب, یاری خواهد کرد.
مهم این است که ثابت کنیم اهل تلاشیم و در این راه قدری استقامت ورزیده و اخلاص در عمل داشته باشیم؛ آن گاه خدای رحمان به صورت ویژه یاری خود را خواهد رساند. و الذین جاهدوا فینا لنهدینهم سبلنا کسانی که در راه ما تلاش کنند آنها را هدایت می کنیم.
اما نباید از این نکته غفلت ورزید که غبطه خوردن تا زمانی پسندیده است که به مرز نا امیدی نرسد. وقتی شیطان در بدام انداختن بنده, از طریق گناه موفق نشد از راه دیگری وارد میدان می شود. مثلا همواره انسان را وسوسه می کند که : تو دیگر وقت نداری, بندگان مومن را ببین که با سنین کم, چه همتی دارند؟ و تو هرگز نمی توانی به آنها برسی و ... در اینجا باید به شیطان خطاب کرد : خدایی دارم که یبدل الله سیئاتهم حسنات است. خدایی دارم که یحب التوابین است. خدای مهربانی می شناسم که جبار ( بسیار جبران کننده ) است.
بنابر این همواره بوسیله این تلقینات با شیطان و هوای نفس مخالفت کن و هیچ گاه از رحمت حضرت حق نا امید مباش که نا امیدی خود از بزرگترین گناهان است و لا تیأ سوا من روح الله انه لا ییأس من روح الله الا القوم الکافرون
البته این گفته ها به این معنا نیست که شما ناامیدید؛ بلکه منظور این است که عدم رضایت توأم با زجر و بی قراری, ممکن است کم کم به ناامیدی و ترک اعمال بیانجامد. مولا امیر المؤمنین ( علیه السلام ) تعبیر بسیار زیبا و امیدوار کننده ای دارند که می فرمایند : اذا لم یکن ما ترید فلا تبل ما کنت اگر به آنچه که می خواستی نرسیدی, از آنچه هستی نگران نباش (2)
به بیان دیگر از هر جا که متوجه شدی مسیر اشتباه است از همان جا کارت را اصلاح کن و در حد توانت تلاش کن و به خدای مهربان امیدوار باش.
خدای سبحان در توبه را باز نگذاشته در حالی که بخواهد انسان را از مغفرت خویش محروم کند و لا لیفتح لعبد باب التوبه و یغلق عنه باب المغفرة (3) اگر انسان خالصانه و صادقانه قدم در راه گذاشت و تلاش کرد و توبه ای متناسب با اعمال گذشته اش انجام داد, خدای رحمان هم از در رحمت با او رفتار خواهد نمود.
شما در سؤالتان به این اشاره کرده اید که احساس می کنید که با خدا فاصله دارید و این گونه برداشت می شود که علی رغم تلاشی که دارید دنبال راهکارهای دیگری برای نزدیکتر شدن به خدای سبحان هستید, رعایت چند نکته, نقش اساسی و کلیدی در قرب به حضرت حق تعالی دارد :
1 – انجام واجبات و ترک محرمات
خداوند متعال می فرماید : هیچ چیز بنده ام را به اندازه ی واجبات به من نزدیک نمی کند و با انجام آن بنده ام آنقدر به من نزدیک می شود که من دوستش دارم ... (4)
انسان به هر میزان در اجتناب از معاصی و انجام واجبات کوشا باشد به معبودش نزدیکتر خواهد شد.
2 – توسل به اهل بیت ( علیهم السلام )
اهل بیت عصمت و طهارت ( علیهم السلام ) واسطه های فیض الهی هستند؛ یعنی هر خیری از کانال آنها به بندگان می رسد. آنها باب الله هستند؛ یعنی راه رسیدن به قرب حق تعالی از طریق آنها حاصل می شود. بنابراین با تمام وجود به آن ذوات نورانی بویژه امام عصر ( علیه السلام ) توسل جویید و از آنها کمک بخواهید.
3 – ارتباط عمیق با قرآن
قرآن نقشه ی راهی است که از طرف محبوب به سمت محب فرستاده شده است تا بندگان, با خواندن آن و حرکت در مسیری که توسط قرآن راهنمایی شده, به خدای مهربان برسند. بنابراین سعی کن حداقل روزی 50 آیه را با دقت در معانی و تدبر بخوانی .
4 – تلاش علمی و معرفتی
علم و معرفت, چراغ راهی است که جوینده ی خدا را راهنمایی کرده و راه حق را از باطل به او می نمایاند. عمل توأم با آگاهی و معرفت, قابل قیاس با عبادت توأم با جهل و نادانی نیست. پس تا می توانی جوانی خود را صرف کسب علم توأم با عمل نما. بویژه مطالعه ی کتابهای شهید مطهری ( رضوان الله تعالی علیه ) در محکم شدن پایه های اعتقادی و مصون ماندن از انحرافات اعتقادی, بسیار مؤثر می باشد.

بحث احترام به والدین :
سریع ترین و کوتاه ترین راه, برای قرب به حضرت حق, احترام به والدین, مخصوصا مادر است. پیامبر خدا (صلی الله علیه و اله) فرمودند : الجنة تحت اقدام الامهات بهشت زیر پای مادران است.(5)
خانم زهرا مصطفوی ( دختر امام ) می گوید : امام بارها به من می گفتند : اینکه می گویند بهشت زیر پای مادران است؛ یعنی باید اینقدر جلوی پای مادر صورت به خاک بمالی تا خداوند تو را به بهشت ببرد. (6)
از رسول اکرم ( صلی الله علیه وآله ) نقل شده که فرمودند : رضی الرب فی رضی الوالدین و سخط الرب فی سخط الوالدین رضایت خدا در سایه ی رضایت والدین و خشم خدا در سایه ی خشم والدین است. (7)
دخترم ! برای رسیدن به قرب و رضایت حضرت حق, نیازی به پیمودن راههای صعب و دشوارو دور از دسترس نیست. نزدیک ترین, بهترین, سریعترین و سهل الوصول ترین راه قرب به خداوند, اطاعت از پدر و مادر و خدمت به آنهاست. در مقابل هم اگر موجبات خشم و عدم رضایت والدین فراهم شود, حتی بوی بهشت به مشام انسان نخواهد رسید, چه رسد به قرب و مقامات عالیه !
پیامبر خدا ( صلی الله علیه و آله ) در پاسخ به سؤال ابن مسعود از محبوبترین کارها نزد خدای متعال فرمودند : نماز به وقت. عرض کرد : سپس چه ؟ فرمود : نیکی به پدر و مادر.
خدمت به والدین آنقدر اهمیت دارد که حتی اگر آنها مشرک باشند, باز هم فرزند, حق بی احترامی به آنها را ندارد. امام رضا ( علیه السلام ) فرمود : نیکی ( یا اطاعت ) به پدر و مادر واجب است اگر چه مشرک باشند, ولی در معصیت خالق از آنان نباید اطاعت کرد.

توصیه های لازم در حل این مشکل :
1 – مطالعه ی احادیث وارده و کتابهای تربیتی در خصوص حقوق والدین؛ از جمله : میزان الحکمه/ ج 14 / ص 7079 به بعد . اصول کافی / با ترجمه و شرح فارسی آیت الله محمد باقر کمره ای / ج 3 / باب 69. رساله ی حقوق امام سجاد ( علیه السلام ).
2 – سکوت کردن در هنگام ناراحتی و خشم و وضو گرفتن.
3 – یادآوری زحمات و محبتهای آنها.
4 – تعیین تنبیه شرعی, در هنگام بی احترامی به والدین؛ مثل روزه گرفتن.
5 – کمک گرفتن از خداوند و توسل به اهل بیت عصمت و طهارت (علیهم السلام) جهت کسب توفیق خدمت به والدین.
6 – ارتباط برقرار کردن با دوستانی که در این امر موفقند و می توانند الگوی عملی مناسبی برای شما باشند.

خلاصه اینکه :
توبه کردن در سنین جوانی, سعی و تلاش در جهت کسب رضای الهی و داشتن عطش برای قرب به خدای تعالی, همگی از الطاف ویژه ی حق جل و علا است که شامل حالت شده است. پس کمر همت را محکم ببند و با خدمتگذاری به پدر و مادرت, شکر نعمتهای الهی را بجا آور تا : شکر نعمت, نعمتت افزون کند.
و جمله ی پایانی اینکه : چه بسا یک دعای خیر پدر و مادر از عمق وجود می تواند صدها مانع را از سر راهت بردارد و در مقابل, کشیدن یک آه از روی ناراحتی, صدها مانع را در جلوی پایت قرار دهد؛ پس خدمتگذار آنان باش تا به خواسته هایت برسی.
پیروز و موفق باشی.

(1) به سوی محبوب
(2) نهج البلاغه / حکمت 69
(3) نهج البلاغه / حکمت 435
(4) صراط سلوک / ص 60
(5) سیری در رساله حقوق امام سجاد ( علیه السلام ) / ص 205
(6) درسهایی از امام ( رحمة الله علیه ) / رسول سعادتمند
(7) سیری در رساله ی حقوق امام سجاد ( علیه السلام ) / ص 213